مرجان نعمتی صبا مدیر روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان گیلان در یادداشتی نوشت: خوراک یکی از نیازهای اصلی و ضروری بشر است. حیات انسان بعد از آب و هوا به خوراک و غذا وابسته است.
خوراک اگرچه به عنوان یک نیاز ضروری بشر تلقی می‌شود اما تنوع غذایی، طعم و مزه‌های مختلف و در ذائقه‌های گوناگون آن را به عنوان یک محصول تفننی تبدیل کرده است.
استان گیلان و شهر رشت به جهت تنوع غذایی رنگ به رنگ به عنوان یکی از مناطق خوشمزه ایران و حتی جهان به شمار می‌رود تا جایی که یک دهه پیش یونسکو را مجاب کرد تا شهر خلاق خوراک را به نام رشت سند بزند.
تنوع غذاهای محلی گیلان که نشات گرفته از فرهنگ این مرز و بوم است ریشه در فرهنگ، آداب و سنن دیار گیل و دیلم دارد تا جایی که اکنون به عنوان یکی از دلایل سفر مسافران و گردشگران به گیلان تبدیل شده است.
آنطور که آمارها روایت می کنند حدود یک سوم هزینه‌های سفر گردشگران صرف خوراک می‌شود و از این رو است که اهمیت شناخت و معرفی غذای ایرانی و گیلانی به تمام جهانیان مسیر ورود گردشگر را به کشور فراهم می‌کند.
با توجه به اینکه یکی از مولفه‌های مهم سفر، غذا است و گردشگری غذا روز به‌روز در حال رشد است و از آنجا که ما ایرانی‌ها بیش از ۲۵۰۰ نوع غذا، ۱۰۹ نوع نوشیدنی و انواع نان و شیرینی داریم، تاریخچه غذای ایران را می‌توان در کنار یکی از سه مکتب اصلی آشپزی رومی و چینی به حساب آورد.
با توجه به تاریخ ایران که مهد فرهنگ و تمدن است در مورد تاریخچه غذا هم می‌توان گفت که قدمت طولانی دارد. فرهنگ غذایی بخشی از میراث‌فرهنگی هر مرز و بومی است و در کنار تاریخ، افسانه‌ها، نواها، ترانه‌ها، کتیبه‌ها، دست نوشته‌ها، پوشش، آداب و رسومات و مذهب نشانه‌هایی از فرهنگ و تاریخ هر سرزمین به حساب می‌آید.
بدون شک تفاوتی است میان جوامعی که با ظرافت و دقت و هنرمندانه به تهیه و طبخ خوراک فکر کردند و به هنرمندانه‌ترین شکل ممکن عرضه می‌کردند با کسانی که فقط غذا را به عنوان رفع یک نیاز و غریزه جسمی می‌دانستند.
یکی از جاذبه‌های اصلی سفر برای گردشگران و مسافران در گوناگونی اتفاقات تاریخی و رویداهای فرهنگی مقصد نهفته است. با سفر در جای جای کره زمین با افرادی از اقوام مختلف برخورد می‌کنیم که این تفاوت در گوناگونی اقوام موجب بروز تفاوت در فرهنگ و آداب و رسوم می‌شود که ایران عزیزمان از این قائده مستثنی نیست در واقع می‌توان گفت مجموعه‌ای از عوامل فرهنگی، سیاسی، طبیعی و تاریخی دست در دست یکدیگر داده‌اند تا رفتار و روحیات مردم در جای جای ایران با یکدیگر متفاوت باشند.
ویژگی‌های غذایی یک منطقه، تنها محدود به حوزه تغذیه نیست، بلکه منبعی مهم برای شناسایی تفاوت‌های اجتماعی و بررسی علت این تفاوت‌ها از طریق ارتباط با حوزه‌های دیگر همچون نژاد شناسی قومی، سیما شناسی و اقلیم‌شناسی است. غذای هر شهر و استانی به نوعی شناسنامه هویت آن شهر است.
استان گیلان با دارا بودن آب و هوایی معتدل و مرطوب، بستری ایده‌آل برای کشت برنج و مرکبات و همچنین کاشت چای است و در غرب و مرکزِ رشته‌کوه با داشتن آب و هوایی نسبتا معتدل و خشک، بیشتر کشت زرع جو و گندم و همچنین دامداری مورد توجه است.
اختلاف در شیوه معیشت، فرهنگ، آداب و رسوم در دو سوی رشته‌کوه البرز بسیار متمایز از یکدیگر است. بر اساس همین موضوع عادات غذایی و فرهنگ آشپزی این خطه نیز با دیگر اقوام ایرانی متفاوت است.
نکته مهمی که باید به آن توجه داشت این موضوع است که غذاهای ایرانی در عین دارا بودن تفاوت‌های بسیار، از وحدتی نسبی نیز برخوردارند. غذاها و مواد غذایی‌ِ خاص که در گذشته تنها محدود به مناطقی خاص بود، امروزه بر سر سفره هر ایرانی موجود است.
گیلان از نظر تنوع خوراک دارای بالاترین رتبه در کشور است. هم اکنون بیش از ۳۵۰ نوع خوراک محلی در گیلان شناسایی شده که بسیاری از آن‌ها در فهرست میراث ناملموس کشور قرار گرفته و تعدادی نیز در شرف ثبت است.
آن چه مسلم است ترکیب تنوع بالای مواد غذایی و هنر آشپزی در گیلان است که توانسته باعث به وجود آمدن یکی از پربارترین منوی غذاهای محلی در کشور شود.
با توجه به این موضوع که زمینه ثبت ملی غذاهای گیلان و جهانی شدن آن فراهم شده، این موضوع فرصتی است که گردشگری خوراک در استان بیش از همیشه مورد اهتمام قرار گیرد و علاوه بر جذب گردشگر، سفره گیلانی به وسعت جهانی گسترده شود.
برگزاری بزرگترین رویداد ملی خوراک در رشت که با مشارکت مدیریت شهری و اداره‌کل میراث‌فرهنگی گیلان تحت عنوان "گیله خوراک" صورت گرفت و با استقبال جامعه هتلداران، واحدهای پذیرائی و فعالان عرصه گردشگری همراه بود و بیش از ۳۰ خبرنگار و فعال مجازی بین‌المللی که به همت روابط‌عمومی میراث‌فرهنگی استان گیلان و همکاری شهرداری رشت این رویداد خوشمزه را پوشش دادند کار ارزشمندی در راستای معرفی هر چه بیشتر فرهنگ خوراک گیلان قلمداد می‌شود که در نوع خود کم نظیر است. برگزاری این دست رویدادهای مردم محور در سایه توجه به فرهنگ بومی و منطقه ای می تواند فرهنگ خوراک گیلان را جهانی کند.
انتهای پیام/
نظر شما